kafka ne yaptı?

 19.05.2013 00:00

 ‘bir fotoğraf çizdim dokuzum. durup durup. baktım ona’.
özgür göreçki.

kafka’ya dair bir biyografi. üç cilt. onsekiz yılda yazıldı.

yazan, normal değil. reiner stach.

kafka’nın her günü için bir kronoloji hazırladı. tüm otobiyografik belgelerini, başka kişilerinkini de okudu. o zamanki gazeteleri taradı. behemia, prager tagblatt, neue freie presse. gazetelerdeki ölüm ve evlilik ilanları, spor haberleri. zamanın ruhunu hissetmek için. kafka nasıl bir maddi ortamda yaşadığı görmek için.

kafka ne yaptı?

reiner stach: “kafka insanların sorunları ve korkularıyla ilgilendi. bütün insanlar için modernlik anlamında görüntüler buldu. belki de bir de beckett buldu bunu, başka hiç kimse bulamadı. tipik korkular vardır, bu tipik korkular, karakteristik korkular, modern yazında klasik edebiyat araçlarıyla biçimlendirilemez, anlatılamaz. örneğin bir kitle toplumunda yaşamaktaysam ve tüm yaşamım, hatta özel yaşamım dosyalar, yasalar vesaire tarafından yönetiliyorsa. bugün her insanın bir numarasının olması normal karşılanıyor. kafka’nın zamanında ise yeniydi bu durum. kafka yönetilen bir dünyanın yazarıdır”.

kafka,  tam da şimdi. ve türkiya’da. her kesimden olanın modernliği iyi bir şey saydığı ve modernliğin insanları anlamsızlaştırdığı bizim topraklarda.

reiner stach: “bir kafka efsanesi vardı ve onun depresif bir kişi olduğu öne sürülüyordu. bence kafka çok güçlü bir insandı ve ömrü boyunca mücadele etti. büro işi, dünya savaşı, hastalık yaşadı, yazmaya yoğunlaşmak için bunlar kötü koşullardı, kafka ise yazma eylemini son derece ciddiye aldı”.

kafka nasıl bir kişiliktir?

reiner stach: “esprili ve büyüleyici biriydi, asla silik biri değildi. akıl almaz bir dinleyiciydi, insanlar yaşamları hakkında konuştuklarında sanki bir tedavici gibi onları dinlerdi. hatta birçok kişi ona akıl danışmıştır”.

riner stach’ın eseri, türkçe’ye çevrildi. çeviren, sezer duru.  sel yayıncılık, tarafından. iki cilt yayınladı. kafka: karar yılları / kafka: kavrama yılları.

karar ve kavrama, olağanüstü imâları olan kelimeler. karar vermek ve kavramak. zor. İddialı. ve geçici.

kafka’nın günlükleri ile milena’ya mektuplar, yılda bir kez okunacak metinler arasında olmalı.

kafka, dünya yazarı. evrensel, diyorlar, evren nedir bilmiyoruz. belki dünyayı biliyoruz. kafka’yı kafka yapan içinde yaşadığımız modern dünyayı ilk anlatan edebiyatçı olmasıdır.

şimdilik.