05.05.2012 11:01
“Keşke Fransız tarihinin
herhangi bir noktasında geçmişim olsaydı!”. Rimbaud.
Orhan Pamuk- ekonomik olsun için
kısaltılmışı Op- bir yazar değildir. Şu âna kadar herhangi bir şey yazmadı.
Roman yazmayı denedi.
Roman bir 19.yüzyıl olayıdır. Türkçe’de
roman yoktur.
Denediklerini gönderdi, İletişim
Yayınları, roman başlığı ile yayınladı, onlar satışa sunuldu, İsmet Özel’e göre
Türkiya’da satışa arz edilen her şeyin alıcısı olur, Op’ye Nobel Ödülü verildi,
Op, Nobel Ödülü törenindeki konuşmasını kağıttan okudu, kağıttan okuduğu metin
teknik olarak yanlış sayılar içeriyordu.
Op, roman olmayan romanlar yazdı. Roman
imgesini değiştirmeyi denedi. Bu da olur, oluyor, oldu!
Op, bir milyon dolar harcayarak bir
‘müze’ açtı. Müze olmayan bir müze oldu. Dünya’da ilk oldu. Bir buluş.
Türkiya’da bir gelenek var. Konuşmak,
ayıptır.
Konuşmayacaksın. Hazine olarak
saklayacaksın. Komplo kurarken gerekli olur. Öyle yapılır. Arkadan konuşulur.
İdare etmek, şizofrenik ilişkiler oluşturuyor. Olsun, sorun yok. Hasar var.
Osmanlı, Roma, farklıdır.
İmparatorluk’ta İmparator ve tebaa, fikir sahibi ise söyler. Söz, ilâhidir ve
söylenir. Söz söyleyen, aracıdır. Özne değildir.
Cemil Meriç: “Osmanlı kendini imanda
veya aksiyonda gerçekleştirir. Gevezeliği vakarına yakıştıramaz. Teşhir etmez
yaralarını. Hikâyeleri ya da bir kahramanı edebileştirir, yani bir nevi
destandır; ya bir ahlak dersi verir, yani zamanın ve coğrafyanın dışındadır.
Bir ifşa değil, bir ikazdır, bir ikaz veya zihin temrini”.
Roman, Batılıdır. Doğu’da hikâye olur,
roman olmaz. Fark, var. Hikâye, olayların sıralanmasıdır. Roman, olaylar
arasındaki illiyet ilişkisi düzenidir. Sebep sonuç ilişkisi metin boyunca
kuruludur. Roman, mantıkidir. Hikâye, uçuktur.
Tanpınar bir son adamdır. Tanzimat’tan
sonra ortaya çıkan adamların sonuncusudur. Geldiler ve gittiler. Tanpınar,
eksik kaldığını not ediyor.
Op’nin etkilendiği tek Türk,
Tanpınar’dır.
Müze adını verdiği binanın, ekranda
gördüm, tam giriş kapısının karşısında, içinde beş bin tane sigara izmariti bir
çerçeve var. Op, her bir izmaritin yanına tarih ve not düşmüş.
Para pulla işi olanların edebiyatçı,
sanatçı, mistik, derviş olmaları teknik olarak imkânsızdır. Esnaf, bankacı,
muhasebeci, sayılırlar. Yazdıklarını anlatan, anlattıklarından para kazanan,
para kazanmak için yazar. Kapitalist bir zamanda bir iştir.
Op, bir müze açmayı deneyerek müze
imgesi ile oynuyor. Olmayan bir şeyin müzesi olur mu?
Aile tarihi insan kişiliğinin
belirlenmesine önemli oluyor.
Selâm ile.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder