Dünya iktisadı çökerken bir espresso

 27.09.2012 00:00 

“kanıma kızgın demirler sokulur/ ben halka bakınca”. ismet özel.

bir ölçü espresso kahvesi 7 gramdır ve içinde yaklaşık 50 bin tanecik vardır. türk kahvesi, dünyanın en iyi kahvesi olmalı. italyan, türk kahvesini makineleştirdi.

bir şeyin makineleşmesi o şeyi yaygınlaştırıyor, yaygınlaştırdı.

ispanya’da iktisadi makinalar durdu. çalışmıyor. işsizlik çok yüksek. hane halkının geliri düşük, borcu yüksek. ispanyol ekonomisinde toplam talep düştü. italyan iktisadında çöküş ihtimali yüksek. italya’da sorun, idare edilemez borç stoku.

ernst bloch’un umut ilkesi, tanıl bora’nın çok iyi çevirisi, işlemiyor. aydınlanma imgesi ve umut ilkesi ilişkisi.

makro-iktisat, 1929 büyük buhranı ile birlikte keynes tarafından icat edildi. 2012’de makro-iktisat kavram olarak değerden düştü.

keynes, kapitalizmi kurtaran iktisatçıdır. batı iktisadının çöküşüne dair bir teori geliştirdi. iktisadi kriz analizi ve çözüm.

gasset’in, ispanya problemdir & avrupa çözümdür, ilkesi anlaşıldı. ispanyol anladı. ispanya, avrupa birliği üyesi oldu. köylü bir kavim, yolunu buldu.

kriz, ciddi.

sermaye hareketlerinin serbest olduğu bir ekonomi, ispanya ekonomisi ya da başka bir ekonomi, mutlaka global ekonomik gelişmelerden etkilenir.

ulusal ekonomideki iyi ve kötü olaylar, büyük ölçüde, dışarıdan kaynaklanır. bir: ekonomi küçük. iki: küçük ekonomi dışa açık.

ya iktisatçılar ne iş yapıyor?

dünyanın hiçbir ülkesinde iktisatçılar yüksek rütbeli insanlar değildir, olmuyor.

madrid’te, roma’da çok iyi üniversitelerin çok iyi iktisat bölümleri var. ingilizce yazılan iktisat, finans kitapları, İspanyolca & italyanca’ya çevriliyor. avrupa’nın kıyısındaki ispanya ile italya, haberdar.

sorun, haber eksikliği değil.

sorun, ispanya ve italya’nın global ekomomik gelişmeler karşısında savunmasız olmaları.  iktisadi anlamda, ingiltere & almanya & fransa kadar güçlü olmayan ispanya ve italya, güçlü ülkelerin faiz oranı ile borçlandı. düşük faiz oranı ile. ispanyollar ve İtalyanlar,  düşük oran ile borçlandılar, tüketim harcamalarını yükselttiler.

komplo yok. tedbirsizlik var. ulusal düzeyde iktisat siyaseti imkânını terk etmek. kısa vadeyi uzun vadeye tercihe etmek.

kahvenin makinada yapılmasının iyi tarafı var. standartlaşma. her yerde aynı standartta kahve içmek mümkün olur. bu iyi.

kötü olan, makineleşen her şeyin elden çıkmasıdır.

selâm ile.