bir türk doktoru olan halil bezmen’in isyan ve aşk isimli romanına dair bağzı notlar

 ‘beş gün geçti sensiz. adın beş olsun’. levent yılmaz. 

‘bir köpek yazı yazmaz –elbette elbette’.deleuze-guattari.

kip, ifade edicidir. kendi payına ve bulunduğu yerde.

halil bezmen  adına 11. kitap yayınlandı. sessizlik. bir roman. roman kahramanı kalb-i müşfik 50 yaşında her şeyini kaybediyor. bir kaybediş oluyor. görmek/anlamak için kaybetmek gerekir, gerekiyor. bu istatistiki bir olay.  yalnızca kaybeden sadeleşebilir. imkândır. ve sadeleşmek gerçekleşmek oluyor. burada/şimdide olmak/bulunmak.  sahip çıkmak, fark etmek, uykudan uyanmak. bir varlık tuzağı olan endişeden yırtmak/kalmak/kurtulmak.

devrimler çağı geçmişte kaldı. atları vur, kalıyoruz. kurtuluş, budur.

yazar bir romancı değildir. roman, öldü. oldu bir zaman. yazıyor. kendisi bir eski iş adamı, bir mühendis sayılmamalıdır. öyledir. sayılmamalıdır. sanat, tanrı’ya verilen bir yanıttır. kendisi bir hayat bilginidir.

kendisi mi? yaşamdaki olayları ve yaşam düzeneğini anlamaya çalışan ve onları kendisi ile ilişkilendiren bir eylemcidir. eylemci mi? fikirlerin insan tekinin hayatını/toplumsal hayatı etkileyeceği varsaymaktır. fikre inanmaktır. fikrin olay üzerindeki gücüne, fikrin ve sezginin etkisine. bir âşk adamı. bir mitolojik dil kurucusu. varlık ile dil ilişkilendiricisi. romalı.

isyan ve âşk isimli romanı bir model. osmanlı düzenine dair. düzende bir asker var. bir de isyancı. ikisi arasındaki ilişki tarih oluyor.

devlet diye bir şey var. devlet, vergi alır. vergi yükü ağır geldiğinde isyân çıkıyor. bütçe açığı ile akan kan arasında bir nedensellik ilişkisi kuruluyor, var. devlet, ortodokstur. devlet ne olursa olsun ortodoksiden vaz geçmiyor. değişmeyi reddeden bir devlet var. değişimi temsil eden pargalı, süleyman tarafından kanunsuz bir şekilde boğazlanıyor. büyük  ilktir.

halil bezmen, sencer divitçioğlu ile aynı yolda.

sencer divitçioğlu, düşündü. göçtü. sencer divitçıoğlu’nun kurduğu model coğrafyanın belirleyici olduğu bir tarih modelidir. roma, roma düzenidir. osmanlı, roma düzenidir. tarih maddesi coğrafya oluyor. tarih, bu kadar.

halil bezmen önceki hayatında bir kapitalist idi. isyan ve aşk’taki osmanlı tarihi ise marxist bir analiz oldu. çünkü, belirleyici maddedir.

sayfa 43: “hayır, hayır, acımasızca rüşvet aldıklarını kabul ediyor tabii. saklanacak gibi değil zaten. ‘soymak’ kelimesine itiraz ediyor. aksine hazineyi koruduğuna inanıyor.kanunlarımıza göre, bütün çaldıkları, öldükleri an hazineye devredilmeyecek mi? onun  bunun elinde heba olacak paraları rüşvet alma yöntemiyle biriktirip, devlet namına tasarruf ettiklerini ileri sürüyor”.

bu, muhteşem. felsefe, değişmiyor. zamansız. coğrafya, belirler.

roman. hayret.

halil bezmen, yazarak düşünüyor. bu enfes bir olaydır.

spinoza :”hiçbir şey, tanrı olmaksızın varolamayacağına ve kavranamayacağına göre, doğanın tüm varlıklarının, kendi özleri ve kendi yetkinlikleri oranında tanrı kavramını kuşattıkları ve ifade ettikleri kesindir; dolayısıyla, doğada ve kadar çok şeyi bilirsek, eriştiğimiz tanrı bilgisinin o oranda büyük ve yetkin olacağı da kesindir”.

Meram: Yeni Yol Fanzin 5, Nisan 2015.