20.06.2012 00:03
‘dışarıya bakan hâyâl kurar,
içeriya bakan uyanır’. jung.
spinoza, hayatın inşaasının merkezinde
ihtiyat kelimesinin olduğunu söyleyen son filozof. spinoza’da sonra hayatın inşaası
sallanmaya başladı. sallanan bir zemin, çığırından yavaş yavaş çıkmakta olan
bir dünya.
mutlu sade huzurlu mu olmak istiyorsun,
kolay: ihtiyatlı ol.
spinoza’nın tanımı tanım: ihtiyat,
insan için iyi ve kötü olan açısından, rasyonel, doğru ve pratik bir varolma
biçimidir.
kilit değişken: insan için iyi ve kötü
olan.
the kilit değişken, İnsanın kendisi
için iyi ve kötü olan ile ilişkisi yerine insan için iyi ve kötü olan şeyi
işaret eder. fark, ahlâki bir fark.
şeylerin incelenmesinde ihtiyat
göstermek gerek. anlaşılmasında, analiz edilmesinde, kavranmasında, sezgilerde.
ve hareket. konuşmada, bildirimde, iddiada, yazıda ve davette. sallantının
yüksek olduğu zamanda ihtiyat değil, büyük ihtiyat. durdurmaya yakın bir
ihtiyat. dumak, sallantıda iyidir.
metinlerin, doğanın ve insanın
yorumlanmasında ihtiyatlı olmak. spinoza’nın söylediği bu, ve açık.
anlamayan ve/veya anlamak ismeyenlerin,
fikir sahipleri karşısındaki tepkisi değişmez: nefret.
kendileri gibi olmayanlar, yanlışlarla
yaşamak isteyenler için büyük tehlike içerir. nefret, büyük nefret ve kurban.
suyun başında yanlışlarla yaşamaktan memnun olanlar yağmur duasına çıkanları
yok etmek isterler. hakikat karşıtı olmak onlar için bir mertebe.
kaza yapmamak mı istiyorsun, kolay:
ihtiyatlı ol.
spinoza’da en büyük ihtiyat, dil’e
dairdir.
şu: halkın kapasitesine uygun
konuşmalı.
spinoza: “ne kadar çok gözlemlersek,
insanların içinde yaşadıkları koşullarla örf ve adetlerini o kadar iyi tanırız.
hiçbir şey bize onları hareketlerinden daha iyi gösteremez. onlarla yaşarken ne
kadar dikkatli olursak, eylemlerimizi ve hayatımızı onların mizacına o kadar
uyarlayabiliriz; aklın elverdiği ölçüde (quantum
ratio fert)”.
selâm ile.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder