Dickens okumamışlar cumhuriyeti

 09.11.2012 00:01

“bir at geçti/ erken kalkmış göremedim”. irfan yıldız.

her şey iki dakikada oldu, oluyor.

bir karar yok. karar, uzun vadede uydurulan bir hikâyedir. meşruiyet, sağlık, kâr, çıkar, kâr, korku, nedeni ile oluşturulmuş bir hikâye.

insan, durmadan hikâyeler yazmak durumunda. hikâyelere başkalarının inanıp inanmadığını test etmek için. başkalarının insanması geçici bir rahatlama kaynağı oluyor. kalıcı olan, vicdan.

hikâye, küçümsenmemeli.  bir hikâye yazmak zordur. tembellikten biraz kolay. oturduğun yerde oturmaktan daha kolay.

küçük yerlerin bilgeleri vardır. insanlık tarihinin en yüksek bilgiler setine tek başına dağda bayırda ulaşmışlardır. dedesi de bilgedir. Küçük bir toz zerreciğinden bir şey çıkartır evrenin işleyişine dair. insanlık tarihi, küçük bir hikâyedir.

hikaye kelimesinin ingilizce karşılığı story kelimesi. tarih kavramının karşılığı ise history. tarih ve hikâye.

tarihçi çok iyi bir hikâye anlatıcıdır. cevdet paşa meselâ. dil, biçim ve ruh.

hikâye, olumlu anlamda kullanılan hikâye.

türklerin hikâye konusunda kötü bir ânıları var. türkçe’de bunlar hikâye demek, gerçek dışı anlamına geliyor.

gerçek dışı olanın gerçek olan ile karşılaştırılması imkânsız. bilimde, evet, şüphesiz bilim gerçeği arar. bilim dışında, durum değişkendir. insanlar, çoğu kez, gerçekkleri bilmek istemez.

hikâye anlatan bir doktor daha iyi bir doktor olarak kabul edilir. hikâye anlatıcı, doktorluktan çıkmış insana dönüşmüştür.

insanların neden hikâye anlattıkları, tarihte, değişmedi.

o öyle yapıyor/ söylüyor. o oradan kazanıyor. olay, iktisadidir.

insanlar hikâye duymak istiyorlar ve insanların hikâye duymak istediklerini bilenlerden bazıları hikâye işinde çalışıyor.

einstein’ı einstein yapan evren hakkında geliştirdiği teoridir. yaygın olarak tanınmasının nedeni, bilimsel teori geliştirmiş olmasından daha çok anlattığı kısa hikâyelerdir.

bir konuşmasından önce, bir dinleyici, einstein’dan rica ediyor, fizikçi olmadığını, sıradan bir insan olarak kendisine, evrene ilişkin geliştirdiği teoriyi bir tek cümle ile anlatmasını istiyor. einstein, bir tek cümle kuruyor, tüm bilimsel çalışmalarının bir özeti olan bir tek cümle.

cümle şu: ‘bir şey kımıldıyor’.

bir şeyin kımıldadığını eisntein’dan öğreniyoruz, öğrendik. evrende bir şey kımıldıyor.

iyi bir hayat, kımıldama ile irtibatlı bir tarzda yaşamak.

the kımıldama karşısında bir hareket geliştirmek.

kalbî selâm ile.